door Inge Depelsmaeker

Op 15 maart wordt een club-bezoek georganiseerd naar de caisson in het Universitair Ziekenhuis in Antwerpen en we maken uiteraard gebruik van deze gelegenheid om een interview te doen van de spoedarts en specialist in de hyperbare zuurstoftherapie, Dr. Jurgen Galicia (zelf duiker bij de club Calypso in Heist op den Berg).

We weten uiteraard allemaal wat de functie is van de caisson, bij een barotrauma (binnenoor of middenoor) of een decompressie-ongeval: onder verhoogde druk, wordt zuurstof toegediend, waardoor de partiële druk van O2 verhoogd wordt en de N2 in het lichaam vlugger wordt uitgewassen. Maar aangezien de deco-kamer ook een heleboel andere toepassingen heeft, vonden we het nuttig er iets meer over te weten te komen. De caisson wordt ook gebruikt bij allehande medische behandelingen: normaal krijgen we dan ook een video te zien, waar de resultaten van deze therapie, in detail worden toegelicht (nvdr. gevoelige kijkers worden wel gewaarschuwd…), maar door technische problemen was dit deze keer niet mogelijk (de video zou ons worden opgestuurd, zodat echte liefhebbers niet worden teleurgesteld).

De extra zuurstof-opname in het bloed bevordert de aanmaak van nieuwe bloedvaten, bestrijdt infecties en stimuleert botvorming. Vandaar dat de caisson wordt gebruikt voor de behandeling van slecht helende wonden, gevorderde infecties (bvb. wonden van suikerziekte of auto-ongevallen) en specifieke oor-aandoeningen, alsook bij de behandeling van kanker patiënten (herstellen van bloedvaten) en uiteraard ook bij CO intoxicaties.
Maar, naast de medische toepassingen, heeft de caisson ook nog een ander nut. Groot was mijn verbazing te horen dat de drukkamer werd gebruikt bij de aanleg van tunnels van o.a. de nieuwe Noord-Zuid verbinding in Antwerpen…! Bij het boren van tunnels wordt een overdruk gecreëerd vóór de boorkop, om te vermijden dat invallend zand zich ophoopt tegen de boorkop. De overdruk kan tot 3 bar oplopen, dus, als arbeiders een technisch probleem aan de boorkop moeten oplossen, is het nodig om via een druk-sas het drukverschil langzaam op (of af-) te bouwen.

We krijgen uiteraard de gelegenheid om zelf een caisson-ritje te doen en, terwijl mijn club-genoten zich met hun emmertje en ballonnen laten opsluiten in de drukkamer, maak ik van de gelegenheid gebruik om onzen Dokter Jurgen een aantal vraagjes te stellen.

Hoe lang bestaat de caisson hier in Antwerpen?

We hebben de caisson ongeveer 6 jaar, maar er zijn reeds plannen voor de bouw van een tweede (grotere) caisson. De realisatie en timing hangt hoofdzakelijk af van het terugbetalingsplan van de mutualiteit.

En wat zijn de meeste behandelingen die hierin gebeuren?

Vorig jaar hebben we 550 patienten behandeld in de caisson, waarvan de meeste behandelingen (150) voor CO-intoxicatie waren. 50 behandelingen waren voor duik-ongevallen, waarvan wel 80% van de Oosterschelde, en de rest zijn dan behandelingen van diabetes, plotse doofheid en kanker-patiënten. Het is verbazend dat de meeste deco-ongevallen te wijten zijn aan een te lange bodem-tijd, waar men tijdens het trappen maken, plots tot de bevinding komt dat men onvoldoende luchtvoorraad heeft om het volledige trappen-profiel af te werken.

En wat is dan de kans op een succesvolle behandeling in de caisson?

In principe heb je 96% kans op een volledige genezing, maar toch moeten we 2 op 10 duikers adviseren om niet meer te duiken, meestal te wijten aan longletsels. De duik-proef met stijging zonder mondstuk, maakt hiervan een belangrijke deel uit. Het is ook duidelijk merkbaar dat we een piek van duik-ongevallen krijgen tijdens het Pinksterweekend.

Hoe gebeurt zo'n caisson behandeling eigenlijk?

We gebruiken de US Navy S profielen. D.w.z. dat we de patient bvb. op 2,5 bar brengen en afwisselend O2/lucht wordt toegediend om zuurstof-intoxicatie (Lorraine-Smith effect) te vermijden, wat epilepsie aanvallen kan uitlokken (dit kan al vanaf een pp van 2,8 bar, wat overeenstemt met 18 m diepte). Er kunnen 12 patienten in de caisson behandeld worden (of 2, als ze bedlegerig zijn). Alles is computergestuurd en het profiel hangt uiteraard samen met de behandeling. Bij een stroompanne hebben we uiteraard een noodstroom die de voortzetting van de behandeling garandeert. En we hebben uiteraard ook een koeling voorzien om de stijging van de temperatuur tijdens de druk-opbouw, iets verdraagzamer te maken.

En wat kost zo'n behandeling?

Een caisson op druk brengen kost 10.000 BF (exclusief de personeelskosten van 20.000 BF). Voor een behandeling van een duik-ongeval (bvb. 6h op 18m) wordt ongeveer 80.000 BF aangerekend (dat zal dan zo'n 2.000 Eurootje zijn zeker). Voor andere behandelingen wordt 1.200 BF per sessie aangerekend. De mutualiteit betaalt dit niet terug, maar, in geval van duikongevallen, dekt de duik-verzekering wel de kosten (onder normale omstandigheden). En dan moet je weten dat de kosten van een soortgelijke behandeling in het buitenland tot 3 maal zo veel kan bedragen!

Bedankt voor de interessante uitleg. Misschien heb je, tot slot nog een raadgeving voor ons?

De beste tip is: aarzel nooit om naar de caisson te komen, zelfs in een twijfel-geval. De kans op genezing is heel hoog, maar timing speelt uiteraard een cruciale rol. De caisson is 24h/24h bemand -er zijn permanent 3 dokter die de caisson kunnen bedienen. Maar toch is het nuttig om onze dienst op voorhand te verwittigen, zodat geen nodeloze tijd verloren gaat voor de start van de behandeling.
Tot slot nog mijn dank aan Bart van deze interessante club-activiteit.